Vaak hoor ik van mensen om me heen dat ze enkele dagen in minder goede doen zijn, als de klok verzet wordt. In de nacht van 30 op 31 oktober 2021 was het weer zover. Graag geef ik je enkele tips waardoor je je biologische ritme hier makkelijker op aan kunt passen.
Facts
De zomertijd werd in de jaren 70 - in de tijd van de oliecrisis -ingevoerd om een langere periode te hebben waarin de meeste mensen wakker zijn en daarmee te bezuinigen op elektrisch licht. Inmiddels is het energie besparende effect van de zomertijd omstreden. Vooralsnog zitten we vast aan het feit dat de klok twee keer per jaar verzet wordt.
Wintertijd is in principe de oorspronkelijke tijd, dus dat is over het algemeen makkelijker om aan te wennen, als aan de zomertijd. De dag langer maken, wat je feitelijk doet met een uur extra in de wintertijd, is dus makkelijker dan de dag korter maken. Dat komt omdat de periode van onze biologische klok iets langer is dan 24 uur.
In feite schuiven we telkens met ons ritme door naar de zomertijd te gaan. Daarmee geef je je biologische klok een schop en dat merk je. De een is daar wat gevoeliger voor als de ander. Uitgesproken ochtend- of avondtypes hebben meer last van het verzetten van de klok.
Door te schuiven met je ritme creëer je een soort mini-jetlag. Dat kan een paar dagen duren. Eigenlijk is vooral het licht 's ochtends belangrijk voor onze biologische klok, dus wat dat betreft is het jetlag-gevoel in de wintertijd minder. Avondmensen die graag laat naar bed gaan en uitslapen kunnen dat jetlag gevoel wat meer hebben, als de zomertijd ingaat. Ochtendmensen kunnen in de wintertijd wel meer moeite krijgen om wakker te blijven in de avond. Dat is met name een sociaal onhandig aspect, omdat ze dan niet al om 21.00 uur naar bed willen, maar ze zullen niet snel te laat komen op hun werk
Tips
Behoor jij tot de groep mensen die het nu een paar dagen lastig heeft? Probeer dan eens deze tips:
🧭 Pas direct alle klokken in huis aan (ik doe dat eigenlijk al voordat ik ga slapen), zodat je direct met de juiste tijd 'geconfronteerd' wordt.
🧭 Doe ’s ochtends als je wakker wordt de gordijnen meteen open en zet veel lampen aan.
🧭 Probeer overdag naar buiten te gaan en voldoende daglicht te krijgen. (Dit kun je eventueel aanvullen met een daglichtlamp)
🧭 Ga de zaterdagavond voordat de wintertijd ingaat een uur later naar bed, zodat je zondag op je ‘normale’ wektijd wakker wordt. Een uur langer slapen klinkt waarschijnlijk heel verleidelijk, maar het is echt handiger voor je lichaam een geest om daar geen gebruik van te maken.
🧭 Luister goed naar je lichaam. Ga bijvoorbeeld wat eerder naar bed als je je moe voelt.
🧭 Verander je vaste routine nu niet. Hanteer dus een vast dag- en nachtritme; ga daarom op vaste tijden slapen en sta steeds op dezelfde tijd op, alleen nu volgens de nieuwe klok. Eet ook op dezelfde tijdstippen alleen nu op de nieuwe tijd. Blijf ook doen wat je altijd deed voor het slapen en als je opstaat. Mensen die van het slapen gaan een ritueel maken hebben kans om eerder de slaap te vatten, zo heeft de praktijk uitgewezen. Als je elke avond hetzelfde doet dan maakt het lichaam zich vanzelf klaar voor het slapen.
🧭 Slaapje
Rondom het doen van een slaapje, vindt ik heel uiteenlopende adviezen. Enerzijds wordt er gezegde: doe geen middagdutje; het vermindert de slaapdruk die je overdag opbouwt, waardoor je in de avond moeilijker de slaap kunt vatten. En anderzijds: als je je na een dag of wat (bij sommige mensen kan het wel zes dagen duren voordat ze weer in hun normale ritme zitten) nog steeds moe en humeurig voelt kan je er voor kiezen 's middags een powernap te houden. Een slaapje van niet meer dan 20 minuten, waarna verfrist de dag voortgezet kan worden. Een simpele oplossing om niet te lang te blijven liggen is gaan liggen met een sleutelbos in je hand. Zodra je de ‘diepe slaap raakt’ ontspannen je spieren en laat je de sleutels vallen, waardoor je van het geluid weer wakker wordt.
🧭 Zet je beeldschermen uit
Wat kan helpen om makkelijker in te slapen is dat je uiterlijk een uur voordat je naar bed gaat, maar liever nog eerder, je beeldschermen uitdoet. Het kunstmatige licht van al je beeldschermen onderdrukt de aanmaak van melatonine, het hormoon dat je dag- en nachtritme regelt.
🧭 Sporten
Bewegen is altijd goed, dus zeker in deze periode. Want als je bij voorkeur 's morgens gaat sporten (en niet 's avonds) dan maakt je lichaam endorfine aan, waardoor je je energieker voelt. Dat bewegen mag ook een wandeling maken of fietsen naar werk of school zijn.
Slaaphygiëne
Marion Veltien, verbonden aan het Slaapcentrum van Isala in Zwolle, nageeft het volgende aan: ,,Het belangrijkste is inderdaad ritme, regelmaat en 's avonds afbouwen. Mensen realiseren zich niet dat dat wat je overdag doet bepaalt hoe je nacht wordt. Dus niet teveel koffie en cola drinken. En twee uur voor je gaat slapen alles dimmen. Niet alleen je blauwe lichtfilter op je telefoon aan, maar ook minder activiteiten ondernemen. En 's morgens bij het opstaan weer meteen vol aan de bak en zoveel mogelijk licht binnenlaten, dan weet het lichaam dat de dag gaat beginnen. Werk daarom aan je slaaphygiëne’; het ritueel dat nodig is om goed in te slapen”.
Bedenk deze "jetlag" gaat weer voorbij. Focus op het positieve, dat er al wel is. 🧡
Energieke groet
Nicole
Ja, ik wil meer energie!
Reactie plaatsen
Reacties